1) Chế độ hưu trí là gì?
Chế độ hưu trí là khoản trợ cấp từ quỹ bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo thu nhập và đời sống cho người về hưu theo Điều 2 Nghị định 135/2020.
Chế độ hưu trí không áp dụng cho các đối tượng sau:
– Người lao động chưa đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên.
– Người xuất cảnh trái phép ra nước ngoài;
– Người bị Tòa án tuyên bố là mất tích;
– Người bị cơ quan bảo hiểm xác định hưởng bảo hiểm xã hội không đúng quy định của pháp luật.
⇒ Ngoại trừ các trường hợp trên, người lao động khi tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được hưởng chế độ hưu trí khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định hiện hành.
2) Điều kiện để hưởng chế độ hưu trí
* Trường hợp 1: Điều kiện hưởng chế độ hưu trí khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc
– Theo quy định tại Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và được sửa đổi, bổ sung bởi điểm a Khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019: Người lao động nghỉ việc mà đã có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng chế độ hưu trí hàng tháng.
– Theo Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện hưởng bảo hiểm hưu trí hàng tháng nếu có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
- Người lao động trong lực lượng vũ trang khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
-
- Thời điểm nghỉ hưu là kết thúc ngày cuối cùng của tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.
-
- Đối với trường hợp người lao động tiếp tục làm việc sau khi đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định thì thời điểm nghỉ hưu là thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động.
* Trường hợp 2: Điều kiện hưởng chế độ hưu trí khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Theo Điều 73 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi bổ sung bởi Điều 169 Bộ Luật Lao động 2019 quy định điều kiện hưởng lương hưu tự nguyện là: Nam từ đủ 60 tuổi 03 tháng, nữ từ đủ 55 tuổi 04 tháng và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
Bên cạnh đó, trường hợp người lao động đã đủ điều kiện về tuổi theo nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.
3) Thời điểm được hưởng chế độ hưu trí
Theo Điều 3 nghị định 135/2020/NĐ-CP thời điểm hưởng chế độ hưu trí là bắt đầu ngày đầu tiên của tháng liền kề sau thời điểm nghỉ hưu. Trong đó:
4) Mức lương và hồ sơ hưởng chế độ hưu trí
Theo Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, công thức để tính mức hưởng lương hưu hàng tháng của người lao động là:
| Mức lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng X Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH |
Hồ sơ hưởng chế độ hưu trí bao gồm các tài liệu sau:
– Sổ BHXH.
– Quyết định, giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí.
5) Về hưu sớm có được nhận đầy đủ lương hưu không?
Về hưu sớm là tình trạng người lao động muốn được về hưu trước độ tuổi quy định. Để được về hưu trước tuổi và nhận đầy đủ lương hưu theo mức đóng BHXH, người lao động cần đảm bảo thuộc một trong các trường hợp sau đây.
⇒ Trường hợp được hưởng chế độ hưu trí bình thường khi nghỉ hưu sớm tối đa 5 năm bao gồm:</lip
+ Người lao động được chứng nhận bị suy giảm khả năng lao động.
+ Người lao động làm các công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, ảnh hưởng tới sức khỏe.
+ Người lao động thực hiện các công việc ở vùng được quy định là đặc biệt khó khăn.
⇒ Trường hợp được áp dụng chính sách tuổi nghỉ hưu sớm tối đa 10 tuổi so với điều kiện bình thường:
+ Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp trong quân đội; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân, và người làm công tác cơ yếu như quân nhân.
+ Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân, hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn, và học viên quân đội, công an, công tác cơ yếu được hưởng sinh hoạt phí và đang theo học.
+ Người lao động có từ 15 năm trở lên với công việc khai thác than trong hầm lò và tối đa thấp hơn 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định bình thường.
+ Người vô tình nhiễm HIV do tai nạn nghề nghiệp khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
+ Đối tượng thuộc diện tinh giản biên chế và hưởng chính sách về hưu trước tuổi theo quy định tại Điều 8, Nghị định 108/2014/NĐ-CP ngày 20/11/2014.
